قالب بندی ساختمان یا قالب بندی بتن جز عملیات های مهم در اجرا و ساخت نقاط مختلف ساختمان میباشد.امروزه یکی از فعالیت ھای مھم ساخت و ساز برای سازه های بتنی، بتن ریزی می باشد و قالب بتن باعث شکل دھی به بتن و فرم دھی آن است.قالب های بتن به علت مقاوم بودن و مقرون به صرفه بودن به عنوان مصالح ساختمانی مھمی مورد توجه ھستند.
قالب های موجود در بازار در جنس های مختلفی از جمله آجری ،بلوک سیمانی، چوبی ،فلزی،پلاستیکی و پلی کربنات میباشند.یکی از بهترین جنس های قالب، قالب فلزی میباشد که علاوه بر کارایی مناسب دوام زیادی هم دارد و برای پروژه های زيادي قابل استفاده است.قیمت قالب های فلزی با توجه به قیمت آهن آلات امروز بیشتر از سایر جنس های قالب میباشد اما با توجه به کارایی زیاد بسیار مقرون به صرفه است.
در ادامه میخواھیم بدانیم که قالب بندی بتن چیست ؟ انواع قالب بندی و ویژگی ھای آن ، مزایا و معایب آن و اینکه قالب بندی ساختمان خوب چه ویژگی ھایی دارد را بررسی کنیم.
Table of Contents
قالب بندی چیست ؟
قالب بندی ساختمان یعنی بستن قالب های مورد نظر در اطراف کلاف های آرماتور .بعد از قالب بندی داخل قالب ها و روی آرماتورهای بهم تنیده بتن ریخته میشود .قالب بندی ساختمان یکی از عملیات های مهم در ساخت و اجرای سقف ،ستون،فونداسیون و تیر ها میباشد.
قالب ها ھمان تجھیزاتی ھستند که در سازه ھای بتنی قرار می گیرد و برای سفت شدن بتن و سخت شدن آن استفاده می شوند. قالب بندی انواع مختلفی دارد که با توجه به جنس قالب و نوع سازه و شکل در دسته های مختلفی قرار می‌گیرند.
قالب ها در دو نوع دائم و موقت وجود دارند که قالب های دائم هزینه بسیار زیادی دارند.در صورتی که از قالب دائم استفاده شود حدود ٢٠ تا ٢۵ درصد از ھزینه ھای سازه صرف ساختن قالب می شود. قالب بندی موقت جنبه اقتصادی تری دارد و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوعی دیگر از قالب بندی جدایی ناپذیر است که آن را قالب بندی ثابت می‌نامند.
از مهم ترین مراحل ساخت و اجرای یک اسکلت بتنی مرحله قالب بندی میباشد .هزینه خرید یا اجاره قالب هم بخشی از هزینه ساخت اسکلت بتنی میباشد. برای مشاهده ریز هزینه های اسکلت بتنی مقاله هزینه اسکلت بتنی را مطالعه کنید.
ویژگی های یک قالب بندی خوب
هدف استفاده از قالب ها در بتن ریزی شکل دهی بتن تا زمان سفت شدن میباشد .قالب ها باعث میشوند بتن ها در جای مشخص شده و با شکل مناسب محکم شوند. برای اینکه بتن ریزی به بهترین شکل اجرا شود باید قالب و قالب بندی در ساختمان به خوبی انجام شده باشد ،در ادامه ویژگی های قالب و قالب بندی خوب را ذکر کرده ایم.
- قالب ها باید محکم در جای مشخص شده و اطراف آرماتور بندی بسته شوند تا در زمان بتن ریزی با فشار بتن باز نشوند.
- بتوانند بارهای زنده و مرده را تحمل کنند .
- اتصالات قالب ها نشتی نداشته باشند و دوغاب سیمان از آنها بیرون نزند.
- قالب های موقت باید به آسانی و بدون آسیب به بتن جدا شوند.
- قالب ها باید کاملا صاف و بدون تاب باشند،در صورتی که شکل قالب ها مناسب نباشد بتن را نیز به همان صورت شکل می‌دهد.
- قالب باید از جنس مقاومی باشد که برای دیگر پروژه ها نیز قابل استفاده باشد.
- هرچه قالب ها سبک تر باشند قالب بندی راحت تر است.
- قالب ها باید دقیقا در محل های مورد نظر بسته شوند.
برای خرید میلگرد از کارخانه و خرید تیرآهن با واحد فروش آهن جم به شماره 03133869211 تماس بگیرید.
انواع قالب ھای بتن از نظر جنس
1_ قالب چوبی
قالب های چوبی از قدیمی ترین انواع قالب هستند که بیشتر از چوب یا تخته ھای سه لایه ساخته می شوند. استفاده از این نوع قالب راحت و آسان است. می توان قالب چوبی را در محل ساخت استفاده کرد ولی برای سازه ھای بزرگ بسیار وقت گیر است.قالب ھای چوبی وزن سبک تری نسبت به قالب ھای فلزی دارند ولی مقاومت قالب چوبی در برابر رطوبت کم می باشد.
مزایا استفاده از قالب چوبی
1 _ مقاومت قالب چوبی به نسبت خوب است
2 _ وزن قالب چوبی سبک است و حمل آن راحت است
3_قالب چوبی مثل عایق حرارتی عمل می کند و برای مناطق سردسیر از آسیب بتن جلوگیری می کند.
4_ھزینه آن نسبت به دیگر قالب ھا مقرون به صرفه تره است .
معایب استفاده از قالب ھای چوبی
- قالب ھای چوبی زود تاب می خورند و زود باد میکنند و منقبض می شوند.
- قابلیت استفاده برای مدت زمان طولانی ندارند.
- چوب رطوبت بتن را می گیرد و ممکن است سازه بتن و عمل آوری آن را ضعیف کنند.
- قالب های چوبی که در مناطق بیش از حد مرطوب ھستند باعث انقباض بتن میشوند و دوغاب از درز های باز نشت میکند.
2_قالب ھای پلیمری یا پلاستیکی
قالب ھای پلیمری از پلاستیک فشرده و محکمی ساخته شده اند. از این قالب ھا برای پروژه ھای کوچک مانند شھرک ھای مسکونی ارزان استفاده میشود.قالب ھای پلیمری سطحی صاف دارند و غیر قابل نفوذ ھستند. این ویژگی باعث میشود سطح بتن صاف شود.
مزایای قالب ھای پلیمری یا پلاستیکی
- وزن قالب ھای پلیمری به نسبت دیگر قالب ھا کمتر است.
- می توان به راحتی آن را شکل داد و برش زد و استفاده کرد.
- آسیب دیدگی آنھا را می توان به راحتی تعمیر کرد.
- برای شکل ھای سخت و پیچیده استفاده می کنند.
- به سادگی با آب تمیز می شوند.
معایب قالب ھای پلیمری پلاستیکی
- ھزینه آنھا بالا است.
- تحمل حمل بار آنها کم می باشد.
- پایداری کمتری نسبت به دیگر قالب ھا دارند.
- قالب ھای پلیمری مقاوم در برابر حرارت نیستند.
3_قالب فولادی
قالب ھای فلزی از صفحات فولادی نازکی درست می شوند و آنھا را با پیچ و مھره ھای مناسب به ھم متصل می کنند. می توان این نوع قالب را به ھر شکل و اندازه ای ساخت و استفاده کرد. قالب ھای فولادی در پروژه ھای بزرگ در مواقعی که امکان استفاده مجدد از آن ھا وجود دارد گزینه مناسبی ھستند. قالب ھای فولادی برای سازه ھای دایره ای و منحنی استفاده می شوند. قالب ھای فلزی در مواردی استفاده می شوند که سازه به شکل خاصی باشد .به طور کای قالب های فلزی از بترین قالب ها برای قالب بندی ساختمان هستند.
مزایای قالب ھای فولادی
- نصب و جمع کردن آن راحت است.
- مناسب سازه ھای منحنی شکل هستند
- این نوع قالب بسیار محکم و مقاوم و تحمل بار بالایی دارد.
- تعمیر آن راحت است.
- طول عمر و دوام بیشتری دارد.
- سطحی صاف بر روی بتن ایجاد می کند.
معایب قالب ھای فولادی
- قیمت بالایی دارد.
- وزن زیاد آن حمل آن را سخت می کند.
- در اندازه و
شکل محدودیت دارند.
4_قالب عایق دائم
یکی از پیشرفته ترین قالب ها عایق دائم است. این نوع قالب عایق حرارتی و صوتی است که در برابر آتش و رطوبت هم مقاومت دارد. در قالب عایق دائم از فوم پلی استایرن برای عایق بندی استفاده میشود که پس از سخت شدن بتن در جای خود ثابت میشود. قالب عایق دائم با محیط زیست سازگار است.
5_ قالب آجری
یکی از ارزان ترین قالب هایی که در ساختمان سازی استفاده میشود قالب آجری است .در گذشته که تنوع قالب ها کمتر بوده از این نوع قالب بندی استفاده می‌شد.اما امروزه با تنوع قالب ها و مزایایی زیادی که قالب های جدید دارند.قالب بندی سنتی همچون قالب آجری انجام نمی‌شود مگر در مواردی که دسترسی به امکانات و قالب های جدید نباشد .
مزایا قالب آجری
- این نوع قالب بندی ساختمان همیشه در دسترس است .
- قیمت مقرون به صرفه ای دارد.
- استفاده از این قالب بسیار آسان است و نیاز به تجهیزات و مهارت خاصی ندارد.
معایب قالب آجری
- این نوع قالب بندی استحکام زیادی ندارد و امکان خراب شدن آن در حین بتن ریزی وجود دارد .
- قالب های آجری جذب آب دارند و آب بتن را جذب میکنند.این موضوع باعث افت کیفیت بتن و فرایند عمل آوری آن میشود.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
