قالب بندی ساختمان یا قالب بندی بتن جز عملیات های مهم در اجرا و ساخت نقاط مختلف ساختمان میباشد.امروزه یکی از فعالیت ھای مھم ساخت و ساز برای سازه های بتنی، بتن ریزی می باشد و قالب بتن باعث شکل دھی به بتن و فرم دھی آن است.قالب های بتن به علت مقاوم بودن و مقرون به صرفه بودن به عنوان مصالح ساختمانی مھمی مورد توجه ھستند.
قالب های موجود در بازار در جنس های مختلفی از جمله آجری ،بلوک سیمانی، چوبی ،فلزی،پلاستیکی و پلی کربنات میباشند.یکی از بهترین جنس های قالب، قالب فلزی میباشد که علاوه بر کارایی مناسب دوام زیادی هم دارد و برای پروژه های زيادي قابل استفاده است.قیمت قالب های فلزی با توجه به قیمت آهن آلات امروز بیشتر از سایر جنس های قالب میباشد اما با توجه به کارایی زیاد بسیار مقرون به صرفه است.
در ادامه میخواھیم بدانیم که قالب بندی بتن چیست ؟ انواع قالب بندی و ویژگی ھای آن ، مزایا و معایب آن و اینکه قالب بندی ساختمان خوب چه ویژگی ھایی دارد را بررسی کنیم.
دسترسی سریع به محتوای مقاله
قالب بندی ساختمان یعنی بستن قالب های مورد نظر در اطراف کلاف های آرماتور .بعد از قالب بندی داخل قالب ها و روی آرماتورهای بهم تنیده بتن ریخته میشود .قالب بندی ساختمان یکی از عملیات های مهم در ساخت و اجرای سقف ،ستون،فونداسیون و تیر ها میباشد. قیمت آرماتور بندی و قالب بندی معمولا به همراه هم محاسبه میشود
قالب ها ھمان تجھیزاتی ھستند که در سازه ھای بتنی قرار می گیرد و برای سفت شدن بتن و سخت شدن آن استفاده می شوند. قالب بندی انواع مختلفی دارد که با توجه به جنس قالب و نوع سازه و شکل در دسته های مختلفی قرار می‌گیرند.
قالب ها در دو نوع دائم و موقت وجود دارند که قالب های دائم هزینه بسیار زیادی دارند.در صورتی که از قالب دائم استفاده شود حدود ٢٠ تا ٢۵ درصد از ھزینه ھای سازه صرف ساختن قالب می شود. قالب بندی موقت جنبه اقتصادی تری دارد و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوعی دیگر از قالب بندی جدایی ناپذیر است که آن را قالب بندی ثابت می‌نامند.
از مهم ترین مراحل ساخت و اجرای یک اسکلت بتنی مرحله قالب بندی ساختمان میباشد .هزینه خرید یا اجاره قالب هم بخشی از هزینه ساخت اسکلت بتنی میباشد. برای مشاهده ریز هزینه های اسکلت بتنی مقاله هزینه اسکلت بتنی را مطالعه کنید.
| نوع قالب | شرح | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|
| قالب چوبی | معمول‌ترین نوع قالب است که از تخته‌های چوبی ساخته میشود. | - هزینه کم و راحتی در کار با آن. - مناسب برای پروژه‌های کوچک. |
- نیاز به نگهداری و مراقبت. - عمر کوتاه‌تر نسبت به سایر قالب‌ها. |
| قالب فلزی | از ورق‌های فلزی ساخته میشود و برای پروژه‌های بزرگ و صنعتی استفاده میشود. | - دوام و مقاومت بالا. - قابلیت استفاده مجدد. |
- هزینه بیشتر نسبت به قالب چوبی. - سنگین‌تر و سخت‌تر در حمل و نصب. |
| قالب پلاستیکی | قالب‌های ساخته شده از مواد پلاستیکی، سبک و قابل حمل هستند. | - سبکی و آسانی در حمل و نصب. - عمر طولانی و عدم نیاز به نگهداری. |
- هزینه ممکن است بالاتر باشد. - محدودیت در تحمل بار. |
| قالب پیش‌ساخته | قالب‌های بتنی که در کارخانه تولید میشوند و در محل نصب میشوند. | - سرعت نصب بالا. - کیفیت یکنواخت. |
- نیاز به حمل و نقل و فضای ذخیره‌سازی. - هزینه تولید بالا. |
| قالب کامپوزیتی | ترکیبی از مواد مختلف (چوب، فلز، پلاستیک) برای افزایش کارایی. | - ترکیب ویژگی‌های مثبت هر ماده. - مقاومت در برابر خوردگی. |
- هزینه تولید بالا. - ممکن است نیاز به مهارت خاص برای نصب داشته باشد. |
| قالب مدولار | قالب‌هایی که از قطعات مدولار تشکیل شده و قابلیت تنظیم ابعاد را دارند. | - انعطاف‌پذیری در طراحی. - امکان استفاده مجدد. |
- ممکن است زمان بیشتری برای نصب نیاز داشته باشد. - هزینه بالاتر. |
| قالب زیرسازی | برای ساخت دال‌های بتنی و تیرها استفاده میشود. | - توانایی تحمل بارهای سنگین. - طراحی دقیق. |
- نیاز به محاسبات دقیق مهندسی. - هزینه بالاتر. |
| قالب دو طرفه | برای دیوارها و سازه‌های عمودی استفاده میشود که قالب از دو طرف درگیر است. | - توزیع یکنواخت فشار بتن. - مناسب برای دیوارهای بلند. |
- نصب پیچیده‌تر. - نیاز به تجهیزات خاص. |
هدف استفاده از قالب ها در بتن ریزی شکل دهی بتن تا زمان سفت شدن میباشد .قالب ها باعث میشوند بتن ها در جای مشخص شده و با شکل مناسب محکم شوند. برای اینکه بتن ریزی به بهترین شکل اجرا شود باید قالب و قالب بندی در ساختمان به خوبی انجام شده باشد ،در ادامه ویژگی های قالب و قالب بندی خوب را ذکر کرده ایم.
برای خرید میلگرد از کارخانه و خرید تیرآهن با واحد فروش آهن جم به شماره ۰۳۱۳۳۸۶۹۲۱۱ تماس بگیرید.
1_ قالب چوبی
قالب های چوبی از قدیمی ترین انواع قالب هستند که بیشتر از چوب یا تخته ھای سه لایه ساخته می شوند. استفاده از این نوع قالب راحت و آسان است. می توان قالب چوبی را در محل ساخت استفاده کرد ولی برای سازه ھای بزرگ بسیار وقت گیر است.قالب ھای چوبی وزن سبک تری نسبت به قالب ھای فلزی دارند ولی مقاومت قالب چوبی در برابر رطوبت کم می باشد.
مزایا استفاده از قالب چوبی
۱ _ مقاومت قالب چوبی به نسبت خوب است
۲ _ وزن قالب چوبی سبک است و حمل آن راحت است
3_قالب چوبی مثل عایق حرارتی عمل می کند و برای مناطق سردسیر از آسیب بتن جلوگیری می کند.
4_ھزینه آن نسبت به دیگر قالب ھا مقرون به صرفه تره است .
معایب استفاده از قالب ھای چوبی
پیشنهاد مطالعه : هر کیلو سیم آرماتور بندی چند متر است ؟
2_قالب ھای پلیمری یا پلاستیکی
قالب ھای پلیمری از پلاستیک فشرده و محکمی ساخته شده اند. از این قالب ھا برای پروژه ھای کوچک مانند شھرک ھای مسکونی ارزان استفاده میشود.قالب ھای پلیمری سطحی صاف دارند و غیر قابل نفوذ ھستند. این ویژگی باعث میشود سطح بتن صاف شود.
مزایای قالب ھای پلیمری یا پلاستیکی
معایب قالب ھای پلیمری پلاستیکی
3_قالب فولادی
قالب ھای فلزی از ورق های فولادی نازکی درست می شوند و آنھا را با پیچ و مھره ھای مناسب به ھم متصل می کنند. می توان این نوع قالب را به ھر شکل و اندازه ای ساخت و استفاده کرد. قالب ھای فولادی در پروژه ھای بزرگ در مواقعی که امکان استفاده مجدد از آن ھا وجود دارد گزینه مناسبی ھستند.
قالب فولادی با توجه به استحکام لازم از ورق فولادی با ضخامت مناسب تولید می شود .برای تخمین هزینه خرید قالب باید محاسبه وزن ورق آن را انجام داد و هزینه خرید ورق و تولید قالب را یدست آورد .
قالب ھای فولادی برای سازه ھای دایره ای و منحنی و ساخت دیوار پیش ساخته استفاده می شوند. قالب ھای فلزی در مواردی استفاده می شوند که سازه به شکل خاصی باشد .به طور کای قالب های فلزی از بهترین قالب ها برای قالب بندی ساختمان هستند.
مزایای قالب ھای فولادی
معایب قالب ھای فولادی
4_قالب عایق دائم
یکی از پیشرفته ترین قالب ها عایق دائم است. این نوع قالب عایق حرارتی و صوتی است که در برابر آتش و رطوبت هم مقاومت دارد. در قالب عایق دائم از فوم پلی استایرن برای عایق بندی استفاده میشود که پس از سخت شدن بتن در جای خود ثابت میشود. قالب عایق دائم با محیط زیست سازگار است.
پیشنهاد مطالعه : وزن تیرآهن
5_ قالب آجری
یکی از ارزان ترین قالب هایی که در ساختمان سازی استفاده میشود قالب آجری است .در گذشته که تنوع قالب ها کمتر بوده از این نوع قالب بندی استفاده می‌شد.اما امروزه با تنوع قالب ها و مزایایی زیادی که قالب های جدید دارند.قالب بندی سنتی همچون قالب آجری انجام نمیشود مگر در مواردی که دسترسی به امکانات و قالب های جدید نباشد .
مزایا قالب آجری
معایب قالب آجری
پیشنهاد مطالعه : اگر به بتن آب ندهیم چه میشود؟
قالب بندی ساختمان در نقاط مختلف سازه کاربرد دارد.به خصوص در ساختمان های اسکلت بتنی که اکثر اعضای سازه با بتن ریزی ساخته میشوند قالب بندی کاربرد زیادی دارد .قالب بندی ساختمان بر اساس اجزای ساختمان به موارد زیر تقسیم میشود.
قالب بندی دیوار برشی : دیوار برشی یکی از انواع سازه های بتنی است که اجرای صحیح و با کیفیت آن در میزان استحکام سازه نقش مهمی دارد.وظیفه دیوار برشی تحمل فشار های وارده از طریق طوفان یا زلزله و .. میباشد. از مراحل اجرای دیوار برشی قالب بندی آن است که باید با دقت انجام شود تا دیوار محکم و استانداردی داشته باشیم.برای کسب اطلاعات کامل در این باره مقاله نحوه قالب بندی دیوار برشی را مطالعه کنید.
قالب بندی فونداسیون : پی و شالوده از مهم ترین بخش های یک سازه است.در هر ساختمانی با هر نوع اسکلتی چه بتنی باشد و چه فلزی باید فونداسیون بتن مسلح اجرا شود.فونداسیون بتن مسلح یعنی ابتدا میلگرد های بهم تنیده در محل نوار فونداسیون قرار گرفته و سپس بتن اطراف و بین آنها را پر میکند.حال برای اینکه فونداسیون شکل مناسبی داشته باشد و بتن در اطراف میلگرد ها نگه داشته شود باید اطراف میلگرد ها قالب بندی شود که به آن قالب بندی فونداسیون میگویند.قالب بندی فونداسیون با آجر،بلوک،قالب چوبی و فلزی و پلاستکی انجام میشود. قالب بندی فونداسیون پس از اجرای بتن مگر و آرماتور بندی انجام میشود.
قالب بندی فونداسیون با بلوک سیمانی یعنی در اطراف کلاف های آرماتور بندی فونداسیون بلوک های سیمانی به شکل قالب چیده شوند.طوری که اطراف آرماتور ها دیوار کشی شود. سپس بتن ریزی انجام میشود.قالب بندی آجری هم دقیقا به همین شکل است . و این قالب بندی دائمی است.
قالب بندی ستون : بخش مهمی از ساختمان ستون های آن هستند.ستون ها تمام فشار ها و نیرو های وارد شده را به یکدیگر و در نهایت به فونداسیون منتقل میکنند. در ساختمان های اسکلت بتنی باید ستون های بتنی اجرا شود.ستون بتنی ترکیب آرماتور و بتن میباشد .برای اینکه یک ستون با شکل زیبا، تمیز و استحکام مناسب داشته باشیم باید قالب بندی ساختمان و بتن ریزی آن با دقت انجام شود.برای اجرای ستون ابتدا آرماتور ها در محل ستون بهم تنیده میشوند. سپس در اطراف آنها قالب بندی و سپس داخل قالب بتن ریخته میشود.
حداکثر فاصله ستون گذاری در پلان به نقشه و میزان بار های وارده بستگی دارد.
قالب ها باید کاملا محکم در اطراف ستون قرار گیرند و با ریختن بتن حرکت نکنند.قالب بندی بتن در واقع بتن را به شکل ستون یا نوار فونداسیون نگه میدارد تا زمانی که سفت و محکم شود. قالب بندی ستون بیشتر با قالب های فلزی انجام میشود.زیرا قالب های فلزی کاملا به یکدیگر متصل میشوند و بتن از آنها خارج نمیشود.عللوه بر آن سطح بتن ستون کیفیت بهتری پیدا میکند و جداسازی آنها راحت تر است.در اکثر پروژه ها قالب بندی شناژ ساختمان با قالب های فلزی اجرا میشود.
سخن پایانی
قالب بندی بتن یا قالب بندی ساختمان مرحله ای از ساخت سازه های بتنی میباشد که در همه ساختمان ها کاربرد دارد.حتی در سازه های اسکلت فلزی هم فونداسیون بتن آرمه اجرا میشود که قالب بندی از مراحل مهم اجرای فونداسیون است.قالب بندی بتن موجب میشود که بتن تازه در اطراف شبکه های آرماتور نگه داشته شود تا زمانی که شکل بگیرد و محکم شود.بدون قالب بندی امکان انجام بتن ریزی وجود ندارد.
در این مقاله به طور کامل قالب بندی بتن،انواع قالب و موارد بسیاری را بیان کردیم .امیدواریم که با مطالعه این مقاله پاسخ سوالات خود را گرفته باشید.نظرات و سوالات خود را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
سوالات متداول
قالب بندی یعنی برای اجرای سازه های بتنی از جمله ستون،نوار فونداسیون یا سقف، قالب ها در اطراف شبکه آرماتور بسته شوند تا بتن ریزی انجام شود و بتن شکل بگیرد.
قالب بندی بتن در اجرای فونداسیون، ستون،دیوار برشی و سقف بتنی کاربرد دارد.
قالب بتن در جنس های فلزی،چوبی،آجری،بلوکی و پلیمری وجود دارد که بیشتر از نوع فلزی آن استفاده میشود.
در یک قالب بندی خوب باید هیچ نشت بتن در حین بتن ریزی رخ ندهد،قالب ها صاف و بدون تاب باشند و دقیقا در محل درست بسته شوند.
نظرات
سوال یا نظر شما
شما میتوانید نظر یا سوال خود را برای کامنت کنید.
