آرماتور بندی چیست؟ در این مقاله از آهن جم می خواهیم بدانیم که آرماتور بندی چیست و به چه دلیل انجام می شود.اجرای آن چگونه است و چه نکاتی را باید در هنگام انجام آن رعایت کرد. آرماتور در واقع همان میلگرد می باشد و بسیاری از افرادی که با ساخت و ساز سر و کار دارند واژه آرماتور را با میلگرد به جای هم به کار میبرند.اگر به واژه نامه مهندسی عمران نگاهی بیندازید میلگرد در زبان انگلیسی با کلمه bar یا rebar و آرماتور با کلمه reinforcement bar تعریف می شود .
آرماتور به معنای میلگرد مسلح می باشد. یعنی میلگرد تا زمانی که در بین قطعات بتنی استفاده نشود و خم و برش روی آن صورت نگیرد همان میگرد است. اما زمانی که میلگرد ها برش می خورند و با استفاده از سیم های آرماتور بندی به هم تنیده می شوند و در بین بتن قرار میگیرند نام آرماتور را می گیرند.
آرماتور بندی در همه سازها و ساختمان ها مورد استفاده قرار میگیرد. برای ساخت فونداسیون ،ستون و سقف سازه ها از آرماتوربندی و بتن ریزی استفاده میشود. یکی از مواردی که بر هزینه های آرماتوربندی یک سازه اثر گذار میباشد قیمت میلگرد و قیمت آهن است. در ادامه این مقاله از آهن جم همراه باشید تا به تعریف آرماتور بندی و کاربردهای آن و نکات مهم اجرای آن بپردازیم.
آرماتوربندی فرایندی است که در شروع ساختن هر سازه ای در مراحل اول انجام میشود.در فرایند آرماتور بندی میلگرد ها و سایر مقاطع فولادی با ترتیب خاصی کنار هم چیده میشوند و به کمک جوشکاری سرد یا بست های فلزی به هم وصل میشوند. میلگرد ها به همین شکلی که خریداری میشوند برای آرماتور بندی قابل استفاده نیستند .میلگرد ها در اندازه های متناسب برش خورده ،خمکاری می شوند و به کمک جوشکاری سرد یا بست های فلزی به هم تنیده میشوند و در جای مخصوص خود قرار می گیرند.سپس بتن روی آنها ریخته میشود.
فایل صوتی این مطلب
از مهم ترین مراحل ساخت یک اسکلت بتنی آرماتور بندی است.به همین دلیل هم در هزینه های ساخت اسکلت تاثیر زیادی دارد . در مقاله هزینه اسکلت بتنی ریز هزینه های اجرای آنرا مشاهده کنید.
آرماتور بندی یکی از اصلی ترین شیوه ها برای ایجاد ساختمان های مدرن است که باعث می شود سازه از لحاظ مهندسی، مقاومت خوبی در برابر تنش ها و فشارها داشته باشند.ترکیب آرماتور و بتن باعث میشود که یک نوع سنگ مصنوعی ایجاد شود که از لحاظ مقاومت بسیار عالی است.
آرماتوربندی گاهی ممکن است به شکل قرار گرفتن چندین میلگرد ساده و راست بر روی یکدیگر باشد که معمولاً در سقف انجام میشود .اما بیشتر اوقات آرماتور بندی میلگرد های در هم تنیده و خمیده هستند که برای ستون ها و فونداسیون استفاده میشوند.
آرماتور بندی باید مطابق با اصول مهندسی انجام شود .در آرماتوربندی از انواع میلگرد های دیگر همچون میلگرد تقویتی ،میگرد ادکا ،خاموت،میلگرد سنجاقی و غیره استفاده می شود. به همین دلیل قیمت خاموت و قیمت انواع میلگرد در هزینه های آرماتور بندی اثرگذار است.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| سایز میلگرد (mm) | ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۵، ۲۸، ۳۲ |
| نوع میلگرد | میلگرد ساده، میلگرد آجدار |
| فاصله میلگردها (cm) | بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر بسته به نوع سازه و محل استفاده |
| نوع آرماتور | طولی (در ستون‌ها و تیرها)، عرضی (خاموت) |
| روش اتصال | استفاده از مفتول‌های آرماتوربندی یا جوشکاری میلگردها |
| کاربرد | تقویت سازه‌های بتنی در ستون‌ها، تیرها، دیوارهای برشی، و کف سازه |
| استانداردهای تولید | مطابق با استانداردهای ACI، ASTM و ISIRI |
| میلگرد مصرفی | معمولاً میلگردهای با گرید A2 و A3 (برای سازه‌های معمولی و سنگین) |
| هدف آرماتوربندی | جلوگیری از ترک‌خوردگی و افزایش مقاومت سازه در برابر تنش و فشار |
| مراحل آرماتوربندی | ۱. آماده‌سازی محل، ۲. برش میلگرد، ۳. خم کردن میلگرد، ۴. نصب میلگرد و بستن مفتول‌ها |
| زمان اجرا | وابسته به نوع پروژه و حجم کار، ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد |
آرماتور به میلگرد هایی گفته میشود که برش خورده، در صورت لزوم خمکاری شده اند و در محل اجرای سازه بتنی قرار گرفته و با روش مناسب بهم متصل میشوند.در واقع میلگرد به شکلی که در کارخانه تولید میشود آرماتور نیست،زمانی که روی میلگرد کارهایی انجام میشود تا برای انجام عملیات آرماتور بندی آماده گردد نام آن به آرماتور تغییر پیدا میکند.
هدف از انجام آرماتور بندی ساخت سازه بتن مسلح میباشد .بتن مسلح یعنی بتنی که در بین آن آرماتور قرار گرفته است.بتن به تنهایی تحمل نیروهای کششی را ندارد به همین دلیل در آن از آرماتور استفاده میشود.آرماتور بندی و ساخت سازه بتن مسلح یکی از رایج ترین روش های ساخت ساختمان در ایران میباشد .سازه های بتن مسلح مقاومت و ایستایی بسیار خوبی دارند و در مقابل آتش سوزی مقاوم ترند.
آرماتور ها با توجه به شکل قرار گیری در سازه بتنی به دو دسته طولی و عرضی تقسیم میشوند.آرماتور هایی که طول بلند تری دارند و در راستای طول سازه بتنی مثلا طول ستون یا طول فونداسیون قرار میگیرند آرماتور طولی هستند. معمولا آرماتور طولی سایز بزرگ تری دارد و از نوع میلگرد گرید A3 یا A4 میباشد.
آرماتور هایی که به دور آنها در جهت مخالف و در عرض پیچیده میشوند مانند خاموت آرماتور عرضی هستند. معمولا برای تولید آرماتور عرضی از میلگرد گرید A2 استفاده میشود و آرماتور عرضی به شکل های متفاوتی با توجه به شکل سازه بتنی تولید میشود.
در آرماتور بندی علاوه بر میلگرد های طولی و عرضی اصلی از میلگرد های تقویتی زیادی هم استفاده میشود.در برخی موراد برای تولید میلگرد تقویتی از میلگرد کلاف استفاده میشود .
آرماتور های تقویتی در نقاط مختلف سازه بتنی و با هدف ایجاد استحکام در نقطه ای خاص به کار می‌روند. بیشتر آرماتور های تقویتی در آرماتوربندی سقف کاربرد دارند .در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
آرماتور سنجاقی : میلگرد سنجاقی برای افزایش استحکام و تقویت مقاومت برشی خاموت ها و ایجاد اتصال کامل بین میلگرد های عرضی و طولی استفاده میشود.همانطور که از نام آن مشخص است به شکل یک سنجاق میباشد و در انواع مختلفی با خم های متفاوت تولید میشود.معمولا میلگرد سنحاقی در آرماتور بندی ستون و برای درگیری بیشتر خاموت ها با آرماتور طولی استفاده می شود.
آرماتور بندی یکی از موارد بسیار مهم و حیاتی در ساختمان سازی میباشد. اگر بخواهیم برای ساخت سازه از بتن به تنهایی استفاده کنیم ممکن است مقاومت و استحکام سازه کم باشد. از این رو در بین بتن از میلگرد یا همان آرماتور های به هم تنیده استفاده می شود و علت استفاده ازمیلگرد در بتن افزایش مقاومت کششی میباشد. بتن از آب و سیمان تولید میشود و خواص مثبت و منفی زیادی دارد. بتن در برابر تنش و نیروی فشار قوی زیاد مقاومت خوبی دارد اما در برابر تنش های کششی ضعیف می باشد.
با استفاده از میلگرد های بتن آرمه یعنی میلگرد های مسلح کننده ای که تغییر شکل یافته‌اند در درون بتن مقاومت کششی بتن افزایش میابد و از ایجاد ترک در مناطق کششی جلوگیری میشود. برای انتقال نیرو های کششی و برشی نیاز است که در داخل بتن از فولاد استفاده شود .به بتنی که در بین آن از آرماتور یا مقاطع فولادی استفاده شده است بتن مسلح می گویند.
زمانی که بتن و فولاد هردو باهم برای ساخت سازه ها به کار می روند افزایش استحکام سازه بسیار زیاد می شود. بتن مسلح بیش از یک قرن است که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد .ژوزف مونیر کسی است که استفاده از بتن مسلح را آغاز کرد. جوزف مونیر که تنها یک باغبان بود در سال ۱۸۴۵ برای ساخت گلدان و نیمکت از میله های فلزی استفاده کرد.
وی با کسب امتیازات مربوط به ساخت پل نام خود را به عنوان مخترع بتن مسلح ثبت کرد. پس از آن در سال ۱۸۴۷ توانست امتیاز ساخت بتن سیمانی به وسیله صفحات فولادی را کسب کند. پس از آن تصمیم بر آن شد که میلگردهای فولادی را برای مسلح کردن بتن استفاده کنند. میلگردهای فولادی نیز برای استفاده در بتن باید برش خورده، خمکاری شوند و به هم تنیده شوند که برای این کار از قیچی میلگرد و دستگاه های خم کننده استفاده می شود.
همانطور که پیش از این گفته شد آرماتوربندی و اجرای آن یکی از فرآیندهای مهم در ساخت سازه می باشد .از این رو اجرای آرماتور بندی ستون ها، تیر ها و فونداسیون و بتن ریزی آن ها باید با دقت زیاد و طبق نقشه ساختمان و نظر مهندس سازه انجام شود. به همین دلیل در اجرای آرماتوربندی نکاتی مهم هستند که حتماً باید رعایت شوند که در ادامه به آن می پردازیم.
برای آرماتور بندی طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باید از میلگرد با استاندارد A3 استفاده شود .همچنین طبق این استاندارد برای ایجاد پیوند های عرضی و خاموت باید از میلگرد A2 استفاده شود.برای آرماتور بندی نباید از میلگرد های زنگ زده یا آغشته به روغن استفاده شود و باید قبل از شروع کار میلگردها هیچ ماده ای بر سطح آنها نباشد و اگر ماده ای بر سطح آنها وجود دارد باید قبل از اجرا پاکسازی شود.به همین علت روش نگهداری و انبار میلگرد مهم است.
میلگرد هایی که برای آرماتور بندی استفاده میشوند نباید به آنها رطوبت برسد. زیرا رطوبت باعث زنگ زدگی و ایجاد اکسید آهن می شود. اکسید آهنی که در بین بتن روی میلگردها ایجاد می شود باعث ترک خوردگی بتن شده و از محل ترک خوردگی رطوبت بیشتری به میلگردها منتقل میشود. این موضوع باعث کاهش استحکام بتن مسلح به آرماتور می شود.
میلگردهای طولی که برای آرماتور بندی استفاده می شوند با میلگرد های عرضی به یکدیگر تنیده و بسته می شوند .برای میلگرد های عرضی از میلگرد با استاندارد A2 استفاده میشود که به شکل های مربع و مستطیل در سایز های مورد نیاز سازه ،خمکاری می شود و به آن خاموت گفته می شود .
خاموت و آرماتورهای عرضی وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی را دارند و از کمانش آرماتورهای طولی در هنگامی که فشار زیاد است جلوگیری می کنند. به همین دلیل ضوابط خاموت گذاری در آرماتور بندی اهمیت زیادی دارند.فاصله خاموت ها از یکدیگر باید حدود ۲۰ سانتی متر باشد. خاموت ها باید به وسیله سیم آرماتور بندی به آرماتورهای طولی بسته شوند .برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله مقدار مصرف سیم آرماتوربندی را مطالعه کنید.
برای اطلاع از تعداد میلگرد های طولی و عرضی در ستون جهت آرماتور بندی مقاله تعداد میلگرد در هر ستون را مطالعه کنید.
خم کاری و برش میلگرد ها برای آرماتوربندی باید طبق اصول مشخصی انجام شود .برای تولید بسیاری از میلگرد ها مانند میلگرد ادکا نیاز به برش و خمکاری است.آرماتورهای میلگرد هایی که میخواهند برای آرماتور بندی استفاده شوند نباید توسط دستگاه هوا برش داده شوند. زیرا حرارت باعث میشود که سر میلگردها دچار تغییرات مکانیکی و شیمیایی شود .برای برش میلگرد ها باید از قیچی میلگرد یا سنگ فرز استفاده شود. از خم کردن آرماتور در دمای زیر ۵ درجه سانتیگراد خودداری شود. خم میلگرد ها باید به کمک اهرم دستی و دستگاه خم زن انجام شود .
فاصله آرماتور ها تا سطح قالب بندی باید حداقل پنج و دو دهم سانتی متر باشد. یعنی باید پوشش بتنی به ضخامت ۵ سانتیمتر روی آرماتورها قرار گیرد. این کار باعث پیوستگی بین بطن میشود و آرماتور را از زنگ زدگی و خوردگی محافظت می کند.
در طول انجام آرماتوربندی به دلیل محدودیت در طول میلگرد آجدار گاهی نیاز به وصل شدن آن ایجاد میشود. اتصال میلگرد ها به روش های مختلفی از جمله موارد زیر انجام می شود.
انجام آرماتور بندی نیازمند ابزار و وسیله هایی میباشد.داشتن ابزار مناسب برای اینکار کیفیت و سرعت اجرا را افزایش میدهد.به طور کلی هم هم کیفیت و سرعت اجرا بر درآمد آرماتور بندی تاثیر گذار است. لوازم آرماتور بندی و کاربرد آنها به شرح زیر است.
قیچی میلگرد : برای برش میلگرد ها به قیچی مخصوص میلگرد بر نیاز است.قیچی های میلگرد انواع متفاوتی از جمله قیچی دستی و قیچی برقی و هیدرولیک هستند. محل انجام کار و نحوه انجام در انتخاب نوع قیچی اثرگذار است.بیشتر مواقع از قیچی دستی برای پروژه های کوچک و برای پروژه های سنگین از قیچی برقی استفاده میشود. برای اطلاعات بیشتر مقاله قیچی میلگرد بر را مشاهده کنید.
آچار خم کن میلگرد : خمکاری میلگرد مرحله بعدی فرایند آرماتوربندی بندی است .در این مرحله با استفاده از آچار F میلگرد ها خم میشوند.برای خم کردن میلگرد ها دستگاه های خم کن دستی و برقی هم وجود دارد.برای اطلاعت بیشتر مقاله خمکاری میلگرد را مطالعه کنید.
انبر آرماتور بندی : این انبر برای برش و پیچیدن سیم های آرماتور بندی استفاده میشود .
پتک : برای صاف کردن میلگرد ها به پتک نیاز است .بعضی از میلگرد ها در حمل و نقل خم های کوچکی پیدا میکنن که ایت خم ها روند آرماتور بندی را سخت تر کرده و علاوه بر آن استاندارد را از بین می‌برد. به همین جهت میلگرد های خم صاف میشوند.
آچار کوپلر: بسته به اینکه نحوه اتصال میلگرد ها به چه صورت باشد از انبر یا آچار کوپلر استفاده میشود.در صورتی که از کوپلر میلگرد برای اتصال استفاده کنند آچار کوپلر نیاز است .
فونداسیون یا پی ساختمان از اصلی ترین اجزای سازه است.هیچ ساختمانی بدون پی و فونداسیون قابل احداث نیست.نوع اسکلت سازه چه فلزی و چه بتنی باشد باید فونداسیون با بهترین مصالح و کیفیت متناسب با تعداد طبقات و حجم سازه اجرا شود .
از مهم ترین مراحل اجرای فونداسیون هم آرماتوربندی آن میباشد،آرماتور بندی فونداسیون باید توسط معمار با مهارت و با رعایت نکات فنی انجام شود.برای کسب اطلاعات بیشتر و مطالعه مراحل آرماتور بندی فونداسیون به طور کامل مقاله آرماتور بندی فونداسیون را مطالعه کنید.
هزینه و قیمت آرماتوربندی از مهم ترین هزینه ها در اجرای اسکلت بتنی یا فلزی میباشد.البته آرماتور بندی در اسکلت فلزی فقط برای فونداسیون استفاده میشود.قیمت آرماتور بندی به روش های متفاوتی محاسبه میشود و انتخاب روش آن و نرخ نهایی طبق توافق پیمانکار و کارفرما تعیین میگردد.
قیمت آرماتور بندی میتواند با توجه به متراژ زیر بنا،یا بصورت روز مزد یا با توجه به وزن میلگرد ها و سایر آنها محاسبه شود .ما در مقاله جداگانه ای به طور کامل روش های محاسبه و نرخ حدودی برای هر روش را ذکر کردیم، برای اطلاع از نرخ آرماتوربندی و سایر هزینه های آن مقاله قیمت آرماتور بندی را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح آرماتوربندی ،روش انجام آن و نکات اجرایی مهم آهن پرداختیم.در یازرگانی آهن جم انواع میلگرد در همه سایزها مناسب آرماتور بندی با بهترین قیمت عرضه میگردد.قیمت تیرآهن ، قیمت میلگرد ۱۴ و قیمت میلگرد اصفهان را میتوانید در سایت آهن جم مشاهده نمایید و در صورت تمایل برای خرید با شماره ۰۳۱۳۳۸۶۹۲۱۱ تماس بگیرید.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
سوالات متداول
آرماتور بندی یعنی میلگرد ها در ابعاد مناسب طبق نقشه فونداسیون یا ستون یا دیوار برش خورده،خم شده و بهم تنیده شوند.با انجام آرماتور بندی کلافی از میلگرد ایجاد میشود که در محل سازه بتنی قرار گرفته و بتن ریزی روی آن آنجا میشود.
صفر تا صد آرماتوربندی یعنی از وقتی که میلگرد با شکل استاندارد به دست آرماتوربند میرسد تا زمانی که با انجام عملیات های برش،خمکاری،و سیم بندی مانند یه کلاف بهم تنیده میشود.
ابزار آرماتور بندی بسته به روش اتصال میلگرد ها متفاوت است .اما به طور کل از قیچی میلگرد،آچار خم کن میلگرد،انبر سیم بُر و سیم پیچ ، پتک و آچار کوپلر استفاده میشود.
در تمامی سازه های بتنی از جمله ستون،دیوار،سقف،فونداسیون و دیوار برشی جهت تقویت مقاومت کششی بتن از ترکیب میلگرد و بتن (بتن آرمه) استفاده میشود.برای ایجاد بتن آرمه باید فرایند آرماتور بندی انجام شود.
نظرات
سوال یا نظر شما
شما میتوانید نظر یا سوال خود را برای کامنت کنید.
