شناژ چیست و چه انواعی دارد؟ در این مقاله قصد داریم که شناژ و انواع آن در ساختمان سازی را معرفی کنیم .
شناژ یکی از مهم ترین قسمت های فونداسیون یک سازه میباشد. واژه شناژ برگرفته از کلمه شن است و ریشه فرانسوی (Shenage) به معنای زنجیر کردن را دارد. از شناژ برای اتصال پی های عمودی در ساختمان سازی استفاده می شود.
شناژ ها انواع متفاوتی دارند و هر کدام با توجه به ویژگی های خود کاربردها و مزایای دارند.شناژ بخشی از کرسی چینی ساختمان می باشد و باعث می شود که فشار های وارده به یک سازه به به یک نقطه وارد نشود و در کل فونداسیون سازه پخش گردد. در این مقاله از آهن جم میخواهیم با انواع شناژ، نحوه شناژ بندی و مصالح مورد نیاز برای آن صحبت کنیم.قیمت آهن آلات امروز را در آهن جم مشاهده کنید. با ما همراه باشید.
فایل صوتی این مطلب
شناژ یکی از مراحل کرسی چینی ساختمان می باشد و برای اتصال تمامی پی ها یا فونداسیون های عمودی از آن استفاده می شود. در اکثر ساختمان ها برای انتقال یکسان نیروی حاصل از وزن ساختمان به زمین از پی های منفرد استفاده می شود .این پی ها به صورت تکی بوده و در تماس با یکدیگر نیستند و فاصله حدود ۵ متر با یکدیگر دارند.
حال نیاز است که این فونداسیون های منفرد با استفاده از یک پی نواری یا افقی محکم ،به یکدیگر چسبانده شوند که به آن شناژ گفته می شود. شناژ در یک ساختمان نیروهای کششی و فشاری ایجاد شده توسط پی های عمودی و افقی را تحمل میکند.
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| تعریف شناژ | نواری بتنی مسلح به آرماتور که بین فونداسیون‌ها قرار میگیرد تا استحکام سازه را افزایش دهد. |
| انواع شناژ | ۱. شناژ افقی (بین فونداسیون‌ها) 2. شناژ عمودی (بین ستون‌ها) |
| کاربرد اصلی | ۱. توزیع یکنواخت بار سازه 2. جلوگیری از نشست ناهمگون ساختمان 3. افزایش مقاومت در برابر زلزله |
| مواد مورد استفاده | بتن مسلح با آرماتورهای فولادی (ساده یا آجدار) |
| نحوه اجرای شناژ | ۱. قالب‌بندی 2. جایگذاری آرماتور 3. ریختن بتن 4. ویبره بتن برای تراکم بهتر |
| ابعاد شناژ | بسته به نوع سازه و باربری، ابعاد شناژها متفاوت است. معمولاً عرض شناژ بین ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر و ارتفاع آن حدود ۵۰ سانتی‌متر یا بیشتر است. |
| فواصل آرماتورهای شناژ | بسته به نوع شناژ و طراحی مهندس، معمولاً فاصله بین آرماتورهای طولی ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر است. |
| نحوه محاسبه | بر اساس بارهای وارد بر سازه، نوع خاک و استانداردهای ساختمانی، محاسبه توسط مهندس سازه انجام میشود. |
| استانداردها | رعایت استانداردهای ملی مانند مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه) |
| نقش شناژ در زلزله | شناژها باعث توزیع بهتر نیروها و جلوگیری از تخریب ستون‌ها و دیوارها در زلزله می‌شوند. |
وجود شناژ در یک سازه باعث می شود قسمت های مختلف بنا به صورت یکپارچه عمل کرده و کلیه نشست ها در ساختمان یکنواخت باشد .با وجود شناژ نیروهای وارد شده مانند نیروی زمین لرزه و باد به جای اینکه به یک نقطه وارد شده در تمام فونداسیون ساختمان پخش شده و در نتیجه از خرابی و خسارت ساختمان جلوگیری میکند. شناژ را با نام کلاف نیز می شناسند .
در ساخت شناژ های ساختمان معمولاً از متریال مختلفی از جمله تیرآهن و میلگرد، تیر چوبی و غیره استفاده میشود. ساخت شناژ بخشی از عملیات ساخت یک اسکلت بتنی میباشد و بر هزینه ساخت اسکلت بتنی اثر گذار است.
رایج ترین نوع شناژ ،نوع بتنی آن می باشد.شناژ جزئی از کرسی چینی به حساب می آید و بر روی مواد آجر مانند قرار میگیرد.
همانطور که گفته شد شناژ به معنای زنجیر کردن میباشد.شناژ بندی به معنای زنجیر کردن یا دوختن قسمت های مختلف یک ساختمان به یکدیگر است.با انجام شناژ بندی ساختمان کل سازه به طور یکپارچه عمل میکند و از حرکت افقی پی های منفرد جلوگیری میشود.وقتی پی های یک سازه منفرد باشند و از شناژ بندی استفاده نشود احتمال دارد که هر کدام از پی ها تحت تاثیر نیرو های وارده همچون زلزله حرکت کنند .
در این صورت استحکام کل سازه به خطر می افتد. اما با شناژ بندی پی های منفرد احتمال حرکت آنها به کمترین حد ممکن رسیده و در صورت وارد شدن نیرو و حرکت کل پی سازه یکنواخت است و شدت نیروی وارده کمتر شده و آسیب کمتر خواهد بود.
در قسمت بالا شناژ را تعریف کردیم. شناژ ساختمان سازه بتنی میباشد که پی های منفرد فونداسیون را به یکدیگر متصل میکند.اجرای شناژ ساختمان و متصل شدن پی های منفرد به یکدیگر باعث میشود که نیروهای وارده در کل سازه پخش شوند و از شدت آنها کم شود.علاوه بر این امکان حرکت یا تخریب یک پی به کمترین حد ممکن میرسد. زیرا به دیگر پی ها متصل است و فونداسیون سازه یکنواخت شده است.
به گفته فرادرس :
جدا بودن پی‌ها می‌تواند باعث حرکت نسبی آنها در شرایط بارگذاری دینامیک (باد و زلزله) یا هنگام اعمال بارهای شدید شود. اجرای کلاف‌های رابط یا اصطلاحا شناژ بین پی‌های منفرد، این مشکل را برطرف میکند.
با مطالعه قسمت های بالا و تعریف شناژ تا حدودی با ضرورت استفاده از آن آشنا شدید. از دلایل مهم استفاده از شناژ یکنواخت کردن فونداسیون سازه،اتصال پی های منفرد و جلوگیری از حرکت آنها و کنترل نشست های سازه به صورت متقارن میباشد.
طبق مقررات ملی ساختمان مبحث نهم حتما باید از حرکت پی های سازه جلوگیری شود.رایج ترین روش برای اینکار اجرای شناژ بین پی ها و متصل کردن آنها به یکدیگر است.با اینکار فونداسیون سازه یکنواخت میشود و در صورت نشست سازه در محدوده هر کدام از پی های منفرد کل سازه به طور متقارن و محدود تری نشست خواهد داشت .در صورتی که پی ها متصل نباشند و یکی از آنها نشست کند یکباره یه طرف سازه دچار نشست شدید تر میشود.
شناژ ها با توجه به کاربرد و نحوه اجرا انواع متفاوتی دارند.در اجرا و بستن شناژ از آرماتور بندی استفاده میشود و قیمت آرماتور بندی در هزینه فونداسیون و شناژبندی تاثیر گذار است. در ادامه مقاله شناژ چیست به معرفی آنها می پردازیم.
شناژ افقی برای اتصال بین ستون های فونداسیون استفاده می شود. استفاده از این نوع شناژ باعث شده نیروهایی که به یک سازه وارد می شوند در تمامی بخش های فونداسیون به صورت یکنواخت پراکنده شده و فشار ها در یک نقطه متمرکز نشوند. در نتیجه خرابی و خسارت کمتری به سازه وارد میشود .
معمولاً در ساخت ساختمان های ضد زلزله از شناژ های افقی به صورت ضربدری در ستون های فونداسیون ساختمان یا به صورت خرپا استفاده می شود. در این صورت ارتعاشات و فشارهای وارده به قسمت های اصلی فونداسیون کاهش پیدا کرده و انرژی ورودی به ساختمان به صورت یکنواخت پخش شده و در نهایت به زمین منتقل و خارج میشود. شناژ افقی دو وظیفه اصلی را در یک ساختمان برعهده دارد .
شناژ افقی باید بتواند نیروهای کششی ایجاد شده توسط وزن ساختمان و نیروهای وارد شده از سمت ستون های عمودی را تحمل و منتقل کند. در ساخت شناژ افقی اندازه گیری دقیق و کیفیت مصالح به کار رفته اهمیت زیادی دارد .شناژ افقی عرض حداقل ۳۵ و حداکثر ۶۰ سانتی متر دارد. برای ساخت شناژ افقی به حداقل ۶ شاخه میلگرد ۱۰ آجدار نیاز است.
شناژ عمودی یا شناژ قائم معمولاً برای ساخت ساختمان های چند طبقه کاربرد دارد و وظیفه آن اتصال پی های افقی می باشد. ساختار شناژ قائم به شکلی است که از پایین به فونداسیون سازه و از بالا به شناژ افقی دیگر متصل میشود .شناژ های عمودی مانند شناژ افقی یک سازه اساسی و اصلی در ساختمان نیستند. ممکن است که در برخی از ساختمان ها از شناژ عمودی استفاده نشود. در صورتی که از شناژ افقی استفاده شود شناژ عمودی هم نیاز است.
کاربرد شناژ عمودی هم مانند شناژ افقی جلوگیری از تجمع نیروها در یک نقطه از ساختمان می باشد. این نوع شناژ نقش اساسی را در انتقال نیرو های وارد از زلزله و سایر عوامل طبیعی دارد. شناژ قائم همچون شناژ افقی در ساختمان های ضد زلزله به شکل خرپا یا ضربدری به شناژ های افقی متصل میگردد .حداقل عرض شناژ عمودی باید حدود ۲۰ سانتی متر باشد و نباید بیشتر از ۲۵ سانتی متر بشود.
میلگرد مورد نیاز برای ساخت شناژ های عمودی در حدود چهار شاخه میلگرد ۱۲ آجدار می باشد .در صورتی که به ستون سازه متصل نشود می توان از ۸ شاخه میلگرد هم استفاده کرد. هزینه اجرای این نوع شناژ به قیمت میلگرد امروز بستگی دارد.
بسیاری تفاوت بین شناژ قائم و ستون را نمی‌دانند. این دو عنصر سازه ای شباهت زیادی بهم دارند.فرق شناژ قائم و ستون عبارت است از:
مراحل ساختمان سازی
شناژ مورب یکی از انواع شناژ می باشد که به اندازه نوع افقی دارای اهمیت است .در هنگام وقوع زلزله پوسته زمینی در مقابل نیروهایی که وارد میشود تحرکات و امواجی را دارد .به همین دلیل نیاز است تا کلاف سازی بیشتری در محور هر دو پی تحتانی و فوقانی انجام شود .
برای این کار اجرای شناژ به صورت مورب در کنار شناژ های افقی توصیه می شود. در شناژ مورب میلگرد گذاری از پشت ساختمان صورت گرفته و تا بخش تحتانی فونداسیون ادامه پیدا میکند .این کار موجب اتصال اصولی در جهت مهار سازی کف میشود.
یکی دیگر از انواع شناژ، نوع مخفی می باشد .این نوع شناژ در سقف تیرچه بلوک و در ساختمان هایی که با دهانه بزرگ به طول بیشتر از ۴ متر دارند استفاده می شود. فاصله شناژ های مخفی حدود ۲ متر می باشد در طراحی شناژ مخفی ساختار به شکلی است که از دو میلگرد ۱۶ آجدار یکی در بالا و یکی در پایین مقطع استفاده میشود . این میلگردها حدود ۱۰ سانتی متر از یکدیگر فاصله دارند.
هر ساختمانی به شناژ بندی مخصوص و متناسب با نقشه خود نیاز دارد .نوع شناژ و ابعاد آن باید با توجه به نقشه سازه ،تعداد طبقات و فشار های وارده به شناژ تعیین شود .
فونداسیون و شناژ هر ساختمانی با توجه به تعداد طبقات و ابعاد سازه اجرا میگردد.ساختمان یک طبقه از سازه هایی است که به شناژبندی یا فونداسیون خیلی بزرگ و قوی نیاز ندارد. در ادامه نکات مربوط به شناژ ساختمان یک طبقه را ذکر کردیم .
در شناژ ساختمان یک طبقه باید :
شناژ ساختمان دو طبقه وظیفه انتقال بارهای وارده به سازه و توزیع یکنواخت آن به فونداسیون را بر عهده دارد. در این نوع ساختمان‌ها شناژ افقی بین پی‌ها قرار میگیرد و از حرکت‌های جانبی و نشست ناهمگون جلوگیری میکند و شناژ قائم ستون‌ها را به یکدیگر متصل کرده و پایداری کلی سازه را بهبود می‌بخشد.
در ساختمان دو طبقه طراحی و اجرای شناژ باید به گونه‌ای باشد که مقاومت کافی در برابر بارهای ثقلی (مانند وزن طبقات و تجهیزات) و بارهای جانبی (مانند باد و زلزله) را فراهم کند. در این راستا استفاده از بتن مسلح با عیار مناسب، آرماتورگذاری دقیق و اجرای اصولی در قالب بندی و بتن ریزی اهمیت بالایی دارد. همچنین ابعاد و مقطع شناژها باید با توجه به شرایط خاک، میزان بار وارده و طراحی سازه‌ای بهینه شوند.
شناژ در ساختمان‌های دو طبقه علاوه بر ایفای نقش ساختاری به کاهش پیچش و تغییرشکل‌های ناهمگون سازه کمک میکند. در مناطق زلزله‌خیز به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی برای تضمین ایمنی و جلوگیری از تخریب ساختمان شناخته میشود. اجرای صحیح اتصالات بین شناژ، ستون‌ها و دیوارهای برشی تأثیر مستقیم بر عملکرد کلی سازه دارد.
استفاده از شناژ در برخی موارد ضروری نیست که در ادامه ذکر میکنیم :
درهنگام تهیه مصالح ساختمانی، باید به کیفیت آنها توجه کنید و میلگرد،تیرآهن و مصالح لازم برای آرماتور بندی شناژ را با کیفیت بالا تهیه کنید و قبل کلاف بندی مهندس ناظر بررسی و تایید کند .وزن پروفیل ها باید استاندارد باشد.
باید بتن ریزی شناژ به نحوی انجام شود، که تمام نقاط شناژ از بتن پرشود .در بین شناژ نباید لوله عبور دهید. زیرا غیراستاندارد وغیراصولی است .کمترین فاصله، بین شناژهای افقی ۴ متر وشناژهای عمودی ۵ متر است .
اندازه خاموت شناژ کاملا به عرض نوار فونداسیون ،سایز میلگرد های طولی و تعداد طبقات سازه بستگی دارد.هر چه سازه عظیم تر به فونداسیون بزرگ تر و قوی تری نیاز دارد که تبعا سایز خاموت باید بیشتر باشد.معمولا سایز میلگرد خاموت ۸ و ۱۰ و ۱۲ میباشد و ابعاد آن به ابعاد نوار فونداسیون بستگی دارد.قیمت خاموت هم با توجه به سایز میلگرد آن تعیین میشود.
شناژ و فونداسیون اجزای کلیدی در سازه هستند اما نقش‌های متفاوتی دارند. فونداسیون که زیر کل سازه قرار دارد بار ساختمان را به زمین منتقل کرده و از نشست یا جا به جایی جلوگیری میکند در حالی که شناژ با اتصال ستون‌ها یا دیوارهای باربر به هم استحکام سازه را افزایش داده و از نشست غیریکنواخت یا ترک خوردگی جلوگیری میکند.
فونداسیون ابعاد بزرگ‌تری دارد و مستقیماً روی خاک قرار میگیرد در حالی که شناژ مقاطع کوچک تری دارد و معمولاً بالای فونداسیون یا در دیوارها اجرا میشود. فونداسیون نقش اصلی را در انتقال بار ایفا میکند در حالی که شناژ به عنوان مکمل توزیع یکنواخت بار و مقاومت در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله را تضمین میکند. مواد استفاده شده در هر دو معمولاً بتن مسلح است اما ابعاد و عملکرد آنها متفاوت است.
| ویژگی | شناژ | فونداسیون |
|---|---|---|
| تعریف | عضوی افقی یا عمودی که ستون‌ها یا دیوارهای باربر را متصل میکند. | بخشی از سازه که بار کل ساختمان را به زمین منتقل میکند. |
| وظیفه اصلی | توزیع یکنواخت بار و جلوگیری از نشست غیریکنواخت. | انتقال بار کل سازه به زمین و جلوگیری از نشست. |
| محل قرارگیری | بالای فونداسیون یا در دیوارها و ستون‌ها. | مستقیماً زیر سازه و روی خاک یا بستر زمین. |
| شکل و ابعاد | مقطع کوچک‌تر (معمولاً مستطیلی یا مربعی). | ابعاد بزرگتر با سطح تماس بیشتر با زمین. |
| مواد مصرفی | بتن مسلح (بتن + میلگرد) یا گاهی قوطی فلزی. | بتن مسلح یا گاهی شمع فلزی یا سنگ. |
| کاربرد | افزایش استحکام سازه و پایداری در برابر نیروهای جانبی. | توزیع و انتقال ایمن بار کل ساختمان به زمین. |
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح کامل شناژ،انواع آن و علت استفاده از آن پرداختیم.برای بسیاری سوال است که شناژ چیست؟ شناژ قسمتی از فونداسیون یک سازه است . کاربرد اصلی شناژ متصل کردن پی ها و فونداسیون نواری به یکدیگر است.در واقع شناژ موجب همبستگی و یکپارچگی فونداسیون میشود.
وقتی که شناژ بندی انجام شود فونداسیون به صورت یکپارچه و مقاوم تر عمل میکند و آسیب پذیری ساختمان به حداقل میرسد زیرا با وجود شناژ تمامی فشار ها و نیروهای وارده به ساختمان به صورت یکنواخت در کل فونداسیون پخش می‌شوند و به هیچ نقطه ای فشار ناگهانی و زیاد تر از حد تحمل وارد نمیشود.
شناژ در دو نوع افقی و قائم اجرا میگردد که شناژ افقی استفاده بیشتری دارد ،شناژ قائم نیز بسیار شبیه به ستون است.امدواریم که با مطالعه این مقاله اطلاعات مفیدی را درباره شناژ کسب کرده باشید.
آهن جم معتبر ترین فروشگاه آهن آلات میباشد که انواع محصولات فولادی همچون میلگرد،تیرآهن، نبشی و ناودانی و سپری، قوطی و پروفیل ،خاموت و انواع ورق و لوله را با بهترین قیمت عرضه میکند.جهت خرید آهن آلات با شماره ۰۳۱۴۲۰۲ تماس بگیرید.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
سوالات متداول
۱- شناژ چیست؟
شناژبندی یکی از مراحل کرسی چینی ساختمان می باشد .شناژ به عنوان رابط برای اتصال تمامی پی ها یا فونداسیون های عمودی استفاده می شود.
۲- چند نوع شناژ وجود دارد ؟
شناژ ها در ۴ نوع شناژ قائم ،شناژ افقی ،شناژ مورب و شناژ مخفی هستند.
۳- شناژ بندی چیست ؟
شناژ بندی به معنای زنجیر کردن یا دوختن فونداسیون یک ساختمان به یکدیگر است.با انجام شناژ بندی ساختمان کل سازه به طور یکپارچه عمل میکند و از حرکت افقی پی های منفرد جلوگیری میشود.
۴-شناژ سقف چیست؟
شناژ مخفی در واقع همان شناژ سقف است که برای افزایش قدرت صلیبی سازه استفاده میشود .محل شناژ سقف درون سقف تیرچه بلوک است.
نظرات
سوال یا نظر شما
شما میتوانید نظر یا سوال خود را برای کامنت کنید.
