بتن ریزی در هوای سرد نیازمند رعایت برخی تمهیدات می باشد. بتن از سه جزء اصلی آب، سیمان و سنگدانه تشکیل شده است که این مواد پس از مخلوط شدن به یک ماده سیال با قوام نسبی تبدیل می شوند. این مخلوط با گذر زمان با ماده ای بسیار خشک و مستحکم تبدیل می شود. سیمان در فضای شیمیایی ایجاد شده توسط آب واکنش می دهد و مانند سنگ محکم می گردد. این واکنش زمانی اتفاق می افتد که آب موجود در بتن در دمای معمولی باشد .
زمانی که دمای هوا پایین تر از حد معمول باشد واکنش سیمان و آب متوقف میگردد. به همین دلیل در صورتی که بتن ریزی در هوای سرد انجام شود و نگهداری و تمهیدات لازم برای عمل آوری بتن انجام نگردد بتن ایجاد شده استحکام و مقاومت لازم را ندارد و به دنبال آن استحکام کلی سازه مناسب نخواهد بود.
به همین دلیل حتماً باید بتن ریزی در هوای مناسب انجام شود یا در صورتی که بتن ریزی در هوای سرد میباشد باید تمهیدات لازم انجام شود. در ادامه این مقاله از آهن جم درمورد شرایط بتن ریزی در هوای سرد ، مشکلات آن و سایر تمهیدات برای جلوگیری از یخ زدگی بتن صحبت خواهیم کرد .با ما همراه باشید.
Table of Contents
مشکلات بتن ریزی در هوای سرد
همان طور که می دانید بتن ماده شکل پذیر و خمیری است که تشکیل شده از آب ،سیمان و سنگدانه میباشد .یکی از اجزای بتن که در مقابل هوای سرد در معرض خطر میباشد آب است. آب به راحتی در هوای زیر صفر درجه یخ میزند و با خارج شدن آب از دمای معمولی واکنش هیدراتاسیون با سیمان به خوبی انجام نمیشود. در صورتی که بتن قبل از گیرش دچار یخ زدگی بشود مقاومت نهایی آن نصف شده یا ترک میخورد. به همین دلیل باید برخی نکات و راهکارها در هنگام بتن ریزی در هوای سرد انجام شود. البته به طور کلی پیشنهاد میشود که بتن ریزی در دمای مناسب انجام شده و در هوای سرد انجام نشود.
تاثیر هوای سرد بر بتن
در صورتی که دمای بتن متاثر از هوای محیط کاهش پیدا کند روند شیمیایی سخت شدن بتن متوقف می شود. به زبان ساده تر واکنش سیمان و آب به درستی انجام نمی شود. در این صورت مقاومت بتن کاهش پیدا می کند.در صورتی که در زمان سخت شدن بتن هوا سرد شود احتمال یخ زدن و ترک خوردگی بتن ها افزایش پیدا میکند.
بتن در واقع همچون موجود زنده ای میباشد که در مدت رشد نیاز به مراقبت دارد. در صورتی که دمای بتن کاهش پیدا کند سرعت واکنش شیمیایی آب و سیمان کند شده و زمان گیرش طولانی می شود. در نهایت بتن مورد نظر مقاومت و دوام مد نظر را پیدا نخواهد کرد .
در صورتی که در هنگام بتن ریزی هوا سرد باشد بتن های تازه دچار یخ زدگی می شود.
تعریف هوای سرد
در آیین نامه بتن ایران (آبا) در مورد دمای بتن ریزی در هوای سرد و موارد مربوط به آن صحبت شده است. مطابق مقررات ملی ساختمان و آیین نامه بتن ایران هوای سرد به هوای گفته میشود که در حین بتن ریزی یا دوره محافظت و عمل آوری آن به کمتر از ۵ درجه سلسیوس برسد.
در صورتی که پیش بینی شود دما به کمتر از ۵ درجه سلسیوس می رسد باید ضوابط و الزامات آیین نامه این بخش رعایت شود.
در هوای سرد بتن در معرض یخ زدن و آب شدن های مکرر قرار می گیرد .این موضوع باعث ترک خوردگی و فروپاشی بتن میشود.
قیمت آهن اصفهان را از بازرگانی آهن جم دریافت کنید.
آیین نامه بتن ریزی در هوای سرد
تعریف هوای سرد طبق آیین نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان به شرح زیر میباشد.
بر طبق آیین نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان مبحث نهم هوای سرد به وضعیتی اطلاق می گردد که برای سه روز متوالی شرایط زیر برقرار باشد:
الف) دمای متوسط هوا در شبانه روز کمتر از ۵ درجه سانتی گراد باشد (دمای متوسط روزانه میانگین حداکثر و حداقل دمای هوا در فاصله زمانی نیمه شب تا نیمه روز است)
ب) دمای هوا برای بیشتر از نصف روز از ۱۰ درجه سانتی گراد زیادتر نباشد.
ACI هوای سرد را چنین تعریف نموده است: هوای سرد وقتی اطلاق می گردد که دو شرط زیر حاصل گردد:
۱) هنگامی که میانگین حداقل و حداکثر دمای هوای ثبت شده در سه روز متوالی کمتر از ۵ درجه سانتی گراد باشد.
۲) وقتی که دمای هوا در حداقل ۱۲ ساعت در فاصله زمانی ۲۴ ساعت برابر ۱۰ درجه سانتی گراد و یا کمتر باشد.
طبق آیین نامه هنگامی که دمای محیط بتن ریزی کمتر از ۵ درجه سانتی گراد باشد رعایت تدابیر بتن ریزی در هوای سرد ضروری است.
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۸۴۵۱ درجه حرارت بتن در زمان اختلاط و حمل هرگز کمتر از ۵ درجه سانتی گراد نگردد. بتن ریزی بر روی سطوح یخ زده یا پوشیده از برف ممنوع می باشد. در شرایط درجه حرارت هوای کمتر از ۵ درجه سانتی گراد و بدون یخ زدگی باید:
الف) دمای بتن ریخته شده در محل بررسی شده و حداقل ۵ درجه سانتی گراد و ترجیحا ۱۰ درجه سانتی گراد باشد. رعایت این نکته برای قطعات نازک، اعضای نمایان از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
ب) سیمان مصرفی باید از نوع زودگیر باشد و می توان از مواد افزودنی تسریع کننده گیرش نیز استفاده نمود.
تمهیدات بتن ریزی در هوای سرد
بتن ریزی در هوای سرد سختی ها و مشکلات زیادی دارد و برای جلوگیری از یخ زدگی بتن باید تمهیدات زیادی رعایت شود. به طور کلی توصیه میشود بتن ریزی را تا مناسب شدن دمای هوا به تعویق بیاندازید. زیرا ممکن است در صورت کاهش شدید دما حتی با رعایت تمهیدات هم بتن ریزی شما با مشکل مواجه شود و کیفیت بتن کاهش پیدا کند. در ادامه برخی تمهیدات و نکات لازم برای بتن ریزی در هوای سرد را ذکر کرده‌ایم.
- قبل از بتن ریزی در هوای سرد حتماً روش بتن ریزی و برنامه ریزی قبلی آن را به صورت کامل انجام دهید .
- کلیه وسایل و تجهیزات بتن ریزی در هوای سرد مانند دماسنج ،پوشش حفاظتی بتن، وسایل گرمازا و سایر تجهیزات لازم را در محل بتن ریزی آماده کنید .
- کنترل کنید که آرماتور ها و قالب ها قبل از بتن ریزی در سطح خود برف یا یخ زدگی نداشته باشند .
- دمای هر نوع فلزی که در تماس با بتن قرار می گیرد نباید به کمتر از صفر درجه سلسیوس برسد.
- از اسپری کردن آب یا بخار گرم روی بدنه قالب ها و تجهیزات بتن ریزی استفاده کنید.
- از ریختن بتن روی زمین با دمای کمتر از صفر درجه یا بتن یخ زده اجتناب کنید و قبل از بتن ریزی دمای آن را به بالای صفر درجه برسانید.
- دمای بتن باید در طول مدت بتن ریزی و عمل آوردن آن ثبت شود تا از عدم یخ زدگی آن اطمینان حاصل کنید .
- گوشه ها و لبه های بتن در مقابل هوای سرد آسیب پذیرترند به همین دلیل باید این نقاط بیشتر کنترل شوند.
- می توان از سیمان زودگیر به جای سیمان معمولی برای افزایش سرعت گیرایی بتن استفاده کرد .
- استفاده از سیمان روباره و سیمان های آمیخته در بتن ریزی توصیه نمی شود.
- می توان برای تهیه بتن از آب گرم استفاده کرد. البته دمای آب نباید بیشتر از ۴۰ درجه سانتیگراد باشد .
- سنگدانه هایی که در بتن مخلوط می شوند نباید آغشته به برف یا یخ باشند .
- میتوان از مواد حباب زا و ضد یخ در بین بتن استفاده کرد.
- میتوان برای کاهش میزان آب انداختن بتن مقدار آب بتن را به حداقل ممکن رساند و برای تامین کارایی لازم از مواد افزودنی روان کننده و خمیری کننده در بتن استفاده کرد.
- از پوشش های عایق و محافظ برای جلوگیری از یخ زدگی بتن باید استفاده شود .
- می توان بتن و محیط اطراف را با استفاده از وسایل گرمایش مناسب تا دمای معینی گرم نمود.
پیشنهاد مطالعه : اگر به بتن آب ندهیم چه میشود ؟
بتن ریزی در هوای بارانی
علاوه بر اینکه هوای سرد برای بتن ریزی مناسب نیست هوای بارانی هم بسیار برای بتن ریزی آسیب زننده و مضر است.در هوای سرد تا حدودی میتوان شرایط را کنترل کرد و از یخ زدگی بتن جلوگیری کرد اما بارندگی در هنگام بتن ریزی آسیب زیادی را وارد میکند.بارش باران روی بتن ها موجب شسته شدن و بهم خوردن ترکیب آب و سیمان میشود . تا حدی که آگر بارندگی زیاد باشد کل بتن را از بین میبرد.به هیچ وجه نباید بتن ریزی در زمان باران انجام شود. تاثیر باران بر بتن ریزی را به نقل از فرادرس در ادامه بررسی کرده ایم.
تاثیر باران بر روی بتن تازه چیست؟
آب، یکی از ترکیبات اصلی بتن است. حضور آب باعث انجام واکنش هیداراتاسیون در خمیر سیمانی و افزایش مقاومت مخلوط بتنی میشود. با این وجود، پس از ریختن بتن تازه درون قالب، حضور آب به شکل باران می‌تواند اثرات مخربی را به همراه داشته باشد. از مهم‌ترین اثرات مخرب باران بر روی بتن میتوان به کاهش مقاومت فشاری، شسته شدن خمیر سیمانی و تخریب سطح بتن اشاره کرد. اثرات مخرب بارندگی می‌توانند باعث افزایش احتمال گرد شدگی یا پودر شدن، پوسته پوسته شدن و ترک‌خوردگی بتن شوند. علاوه بر این، در صورت استفاده از بتن‌های رنگی، احتمال شسته شدن رنگدانه‌ها در حین بارندگی نیز وجود دارد
عمل آوری بتن در هوای سرد
عمل آوری بتن یعنی مراقبت بتن پس از بتن ریزی برای اینکه گیرش بتن در شرایط مناسب و با کیفیت عالی انجام شود.بتن ترکیب آب ،سیمان و سنگدانه است .برای اینکه بتن کیفیت بالایی داشته باشد باید فرایند هیداراتاسیون سیمان و آب به خوبی انجام شود.این فرآیند بسیار تحت تاثیر میزان رطوبت و دمای بتن میباشد.در صورتی که دما زیاد باشد بتن به سرعت خشک شده و فرایند به خوبی انجام نمیشود و در صورتی که هوا سرد باشد ممکن است بتن دچار یخ زدگی شود یا اینکه سفت شدن بتن بیش از حد معمول طول بکشد .به همین خاطر باید در بتن ریزی در هوای سرد تمهیداتی را انجام داد تا فرآیند هیداراتاسیون به خوبی انجام شود.
در صورتی که بتن ریزی در هوای سرد و دمای پایین انجام شود باید حفاظت و پوشش بتن به صورت تدریجی و آرام آرام تمام شود. معمولاً در هوای سرد زمان گیرش بتن افزایش پیدا می کند به خاطر همین باید زمان برداشتن قالب ها هم بیشتر از زمان معمول باشد. در صورتی که با ایجاد فضای بسته و گرم کردن محیط بتن ریزی شاهد خشک شدن سریع بتن بودید باید از مه پاش و رطوبت دهنده دیگری برای بتن استفاده کنید .زیرا خشک شدن سریع بتن مشکلاتی در گیرش و مقاومت بتن ایجاد می کند.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
