چدن چیست؟ انواع آن کدامند و هر کدام چه کاربرد هایی دارند؟ حتماً تا به حال شما هم ظروف چدنی را دیده اید یا با شنیدن نام چدن ناخودآگاه یاد برخی ظروف آشپزی می‌افتید .چدن کاربردهای زیادی را در صنعت دارد. چدن در واقع یک نوع فلز نمی باشد و یک آلیاژ است که از ترکیب فلز آهن و چند عنصر آلیاژی از جمله کربن و سیلیسیوم به دست می آید.
در مواردی که نیاز به سختی و مقاومت بالا در برابر سایش می باشد مورد استفاده قرار می گیرد. چدن در واقع نوعی از آلیاژهای آهنی میباشد که ترکیب آن متفاوت است.قیمت آهن و چدن با توجه به کاربرد و هزینه تولید آنها تعیین میشود.در ادامه این مقاله از آهن جم همراه باشید تا تا با انواع چدن و کاربرد آنها آشنا شویم.
چدن یکی از انواع آلیاژ های آهنی میباشد که خود نیز انواعی دارد .آلیاژ ها در دو دسته ی آهنی و غیر آهنی وجود دارند .آلیاژ های آهنی خود به دوسته فولاد و چدن تقسیم میشوند. چدن ترکیب فلز آهن ،عنصر کربن به میزان ۲ تا ۴ درصد و سیلیسیم بین ۱ تا ۳ درصد میباشد .چدن در واقع آهن خام تولید شده در کوره بلند به هنگام ذوب کردن سنگ آهن است .
از این آهن خام برای تولید فولاد استفاده میشود و به همین دلیل هزینه تولید فولاد بیشتر است .چدن در ساختمان سازی کاربرد کمی دارد اما در صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی کاربرد بیشتری دارد.فولاد و چدن در میزان کربن و بعضی ویژگی ها تفاوت دارند که در مقاله تفاوت فولاد و چدن به توضیح آن پرداخته ایم .
چدن یک آلیاژ آهنی میباشد که از ترکیب آهن ،کربن و سیلیسیم تولید میشود.زمانی که میزان کربن این آلیاژ بیشتر از دو درصد باشد چدن محسوب میشود و اگر میزان کربن کمتر از دو درصد باشد آلیاژ فولاد خواهد بود .آلیاژ یعنی ترکیب یک یا چند فلز پایه با عناصر دیگر و ایجا خواص مورد نیاز . برای کسب اطلاع بیشتر در مورد آلیاژ و انواع آن مقاله ( آلیاژ چیست؟ ) را مطالعه نمایید.
چدن به انگلیسی کلمه cast iron میباشد.چدن در تمام دنیا مصارف زیادی دارد و یکی از اصلی ترین کاربرد های آن در ساخت ظروف آشپزخانه همچون قابلمه است.
چدن با توجه به اینکه یک آلیاژ می باشد و از ترکیب آهن و سایر عناصر آلیاژی تولید می شود دارای انواع متفاوتی می باشد. چدنها ترکیبات شیمیایی متفاوتی دارند و هر کدام با توجه به ترکیبات شان و اینکه چه عنصر آلیاژی در آنها به کار رفته دارای ویژگی و قابلیت های متفاوتی می باشند. تاثیر عناصر آلیاژی بر فولاد و چدن متفاوت میباشد و با اضافه یا کم کردن هر عنصر به این آلیاژ ها ویژگی خاصی به آن اضافه یا کم می شود. در ادامه انواع چدن را نام برده ایم.
از ترکیب کربن با آهن چدن سفید تولید می شود. درصد کربن در ترکیب شیمیایی چد ن سفید نسبت به سایر چدنها کمتر است. قسمت عمده کربن به شکل نیمه پایدار رسوب میکند و چدن سفید ساختاری بسیار سخت و شکننده و مقاومت فشاری بالایی دارد .چدن سفید مقاومت زیادی در برابر فرسایش دارد. این چدن به دلیل اینکه در ترکیب خود گرافیت دارد سفید رنگ به نظر می رسد .تردی بیش از حد این چدن باعث شده است که در صنایع قابل استفاده نباشد و بیشتر برای ساخت پروانه توربین های بادی کاربرد دارد.
چدن خاکستری از پرکاربردترین چدنهایی است که در صنعت استفاده میشود و اگر به اطراف خود به وسایل چدنی نگاه کنیم اغلب آن ها تولید شده از چدن خاکستری می باشند. رنگ این چدن به دلیل وجود مقادیر زیادی از گرافیت خاکستری می باشد و به همین علت نام به آن خاکستری گفته میشود.
این چدن نسبت به سایر چدن ها قابلیت ماشینکاری بهتری دارد و در صنایع مختلفی همچون ساخت لوله ، خودروسازی سازی، شیر و اتصالات ، ساخت بدنه موتور های الکتریکی و برای ساخت قطعات و تجهیزات و ماشین آلات صنعتی استفاده می شود. چدن خاکستری از دو آلیاژ GG_20 و GG_25 تشکیل شده است .در چدن خاکستری عناصری همچون سیلیسیوم ، منگنز، فسفر، کربن و گوگرد با آهن ترکیب شده اند .چدن خاکستری نیز خود انواعی دارد که عبارتند از :
چدن خاکستری با گرافیت کروی
چدن خاکستری با گرافیت ورقه ای یا پولکی
چدن خاکستری با گرافیت کلوخه یا شکوفه‌ای
چدن خاکستری چشم گاوی
چدن داکتیل نسخه بهینه شده ای از چدن خاکستری میباشد. گرافیتی که در ترکیب چدن خاکستری است به صورت تیغه ای قرار دارد اما گرافیت هایی که در چدن نشکن می باشد به صورت کروی قرار می گیرند. این دو نوع چدن در ترکیبات شیمیایی نیز تفاوت دارند. در چدن نشکن از منیزیم ۰.۲ درصد استفاده میشود .
چدن نشکن استحکام بسیار بالایی دارد و در صنعت حمل و نقل برای ساخت میل لنگ مورد استفاده قرار می گیرد .از دیگر ویژگی‌های این چدن مقاومت به سایش ، نقطه ذوب پایین ، قابلیت ماشینکاری و انعطاف پذیری مطلوب می باشد.به چدن نشکن چشم گاوی هم گفته می شود.
این نوع چدن قابلیت تراش ندارد و بسیار سخت و شکننده است. پایه و اساس این چدن از چدن سفید می باشد که طی فرآیندهایی خواص مکانیکی آن تغییر یافته و به چدن چکش خوار تبدیل می شود. به این فرایند آنیله شدن میگویند. طی این فرایند چدن سفید تحت دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد قرار می‌گیرد تا کاربید آهن (سمنتیت) به آهن و کربن تجزیه شود.
در این زمان ذرات گرافیت ها به شکل یک کره دور هم جمع میشوند و باعث ایجاد خاصیت چکش خواری در چدن می شوند. این آلیاژ در صنایع مختلف برای اتصال آب و گاز استفاده می شود. همچنین در قطعات اتومبیل ، اتصالات الکتریکی ، قطعات کشاورزی و قطعات مورد استفاده در صنایع معدنی هم کاربرد دارد.
بهترین قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن را از آهن جم دریافت کنید.
برای تولید چدن ابتدا سنگ آهن مورد نیاز از معادن استخراج می شود. سپس سنگ آهن در کوره حرارت داده میشود تا ذوب شود. فلز مذاب طی عملیات ریخته گری در قالب ها ریخته شده و به شکل شمش سفت میشود. هنگامی که سنگ آهن ذوب می شود ناخالصی های آن قبل از عملیات ریخته گری خارج می شود. اگر در کوره مبدل وجود داشته باشد می توان به صورت مستقیم آهن خام را به چدن تبدیل کرد.
آهن خام معمولا با مقداری قراضه آهن آلات ذوب می شود، به این ترتیب مقداری از کربن و ناخالصی‌ها سوخته می شوند و به صورت سرباره از کوره خارج می گردند .مذاب باقیمانده حاوی منگنز چدن می باشد که طی عملیات ریخته گری در قالب ها ریخته می شود.
چدنها با توجه به اینکه سختی و مقاومت بالایی در برابر سایش دارند به وفور مورد استفاده قرار می گیرند. چدن به دلیل هزینه تولید کم مقرون به صرفه می باشد و در برخی از صنایع که در ادامه نام برده ایم کاربردهای زیادی دارد.
سخن پایانی
در این مقاله به تعریف چدن ، انواع آن ، کاربرد ها و معایب و مزایای آن پرداختیم. چدن در صنعت و برای ساخت قطعات یا ظروف آشپزخانه کاربردهای بسیاری دارد .تنها تفاوت اصلی فولاد و چدن در میزان کربن به کار رفته در آلیاژ آنها می باشد .امیدواریم که با خواندن این مقاله به پاسخ سوالات خود درباره چدن رسیده باشید.
فروشگاه اینترنتی آهن جم عرضه کننده انواع آهن آلات می باشد .قیمت روز محصولات از جمله قیمت میلگرد ۱۶ ، قیمت میلگرد ۱۴ ، قیمت نبشی و قیمت ناودانی را به صورت لحظه ای اعلام می نماید و شما می توانید برای دریافت قیمت و خرید از آهن جم با کارشناسان فروش این مجموعه تماس بگیرید.
مقاله از آهن جم _ahanjam.com
سوالات متداول
چدن آلیاژی تشکیل شده از آهن کربن و سیلیسیوم میباشد که میزان کربن درآن بیشتر از ۲ درصد است.چدن ترد و شکننده است و در صنعت برای تولید برخی قطعات استفاده میشود.
چدن در ۴ نوع چدن سفید،چدن خاکستری،چدن داکتیل و چدن چکش خوار وجود دارد که هر کدام با توجه به آلیاژ خود و درصد عناصر آلیاژی خواص متفاوتی دارند.چدن خاکستری پرکاربردترین نوع چدن است.
چدن قیمت مناسب،چکش خوار و در مقابل سایش مقاومت بالایی دارد.تنها معایب چدن شکنندگی زیاد و نداشتن قابلیت جوشکاری است.
چدن در ساخت قطعات ماشین همچون دیسک ترمز و چرخ دنده،ظروف آشپزخانه خانه همچون قابلمه، ساخت تجهیزات معدن و شفت و میله و…. کاربرد دارد.
نظرات
سوال یا نظر شما
شما میتوانید نظر یا سوال خود را برای کامنت کنید.
شما می توانید در سایت آهن جم انواع آهن آلات ساختمانی از جمله میلگرد،تیرآهن،نبشی،ناودانی،سپری،قوطی و پروفیل ،خاموت ، انواع ورق،انواع لوله،انواع مقاطع استنلس استیل و آلومینیوم را به صورت عمده و خرد با بهترین کیفیت و قیمت تهیه کنید.همچنین همه روزه میتوانید با مراجعه به سایت آهن جم از تحولات و اخبار بازار آهن و فولاد و قیمت روز آهن آلات اطلاع پیدا کنید.آهن جم همواره در تلاش است بهترین خدمات را ارائه و رضایت مشتریان را کسب نماید.
تمامی حقوق این وب سایت محفوظ و متعلق به آهن جم می باشد.
طراحی و توسعه توسط مجموعه بیگرسافت