خط اندازی ساختمان یا گچ ریزی ساختمان به چه معناست و در کدام مرحله از ساخت یک سازه انجام می شود ؟ شاید از نام این فعالیت بتوان تا حدودی کاربرد و زمان انجام را تشخیص داد .خط اندازی ساختمان یعنی حد و حدود سازه و پلان اجرایی آن روی زمین مشخص شود .این فرایند اولین کاری است که در هنگام شروع ساخت یک ساختمان انجام می شود .
خط اندازی ساختمان باید به صورت دقیق طبق متراژ،حد و حدود ملک مورد نظر و نقشه سازه اجرا شود و در صورتی که حد و حدود و خط اندازی مطابق نقشه انجام نشود می تواند در آینده دردسر زیادی به وجود آورد .با توجه به هزینه های زیاد ساخت و ساز و افزایش قیمت مصالح همچون قیمت آهن بهتر است از وقوع اشتباه در ساخت و اجرای نقشه جلوگیری شود که لازمه آن پیاده سازی دقیق و اصولی نقشه روی زمین میباشد.در ادامه این مقاله به طور کامل فرایند خط اندازی ساختمان ،نحوه انجام آن و سایر موارد را به طور کامل بیان کرده ایم .تا پایان مقاله همراه ما باشید .
خط اندازی به معنای مشخص کردن حد و حدود ملک و نقشه فونداسیون روی زمین می باشد .در خط اندازی ساختمان پلان و نقشه سازه و موقیعت قرار گیری نوارهای فونداسیون روی زمین تثبیت و مشخص می شود .معمولاً خطوط و شکل های مورد نظر یا گچ یا ماده رنگی روی زمین مشخص می شوند .
خط اندازی ساختمان در واقع همان گچ ریزی نقشه روی زمین می باشد و باید طبق نقشه سازه توسط فرد ماهر یا مهندس سازه انجام شود .در خط اندازی ساختمان باید همه خط ها و حدود با متر اندازه گیری شود و دقیقاً مطابق با اندازه های موجود در نقشه باشد .تمام نبش ها و گوشه های سازه نیز باید گونیا باشد .
فرایند پیاده کردن نقشه ساختمان روی زمین با نام های مختلفی شناخته میشود.منظور از خط اندازی ساختمان،گچ ریزی زمین یا رنگ ریزی نقشه ساختمان پیاده کردن نقشه سازه روی زمین است. نام دیگر این فرایند پیکتاژ میباشد که به نقل از فرادرس تعریف زیر را دارد:
پیاده کردن (Setting Out) یا اصطلاحا پیکتاژ، انتقال نقاط و خطوط یک طرح از روی نقشه بر روی زمین با حفظ تناسب، شکل و موقعیت است. استاندارد ISO 7078، پیکتاژ را به عنوان فرآیند علامتگذاری محل قرارگیری و تراز المانها برای ساخت سازه بر اساس مجموعهای از علامتهای مرجع تعریف میکند. به طور کلی، سازه بر روی محل پیکتاژ اولیه بنا میشود. این عملیات، با فراهم کردن امکان اجرای سریع و پیوسته سازه، زمان و هزینه ساخت را به حداقل میرساند.
همانطور که گفته شد اولین مرحله ساختمان سازی خط اندازی زمین و مشخص کردن حدود پلان سازه روی زمین می باشد .در این مرحله با استفاده از خط اندازی ساختمان نقشه سازه را با ابعاد اصلی روی زمین منتقل می کنیم .طی این فرایند محل دقیق تمام اجزای سازه مثل نوار فونداسیون ،دیوار ها ،زیرزمین و مقدار عرض نوارهای فونداسیون روی سطح زمین مشخص می شود .
حتماً باید این مرحله چندین بار کنترل و بررسی گردد و اندازه ها و گونیای نبش ها چک شود .هرگونه اشتباه در خط اندازی و گچ ریزی نقشه ، موجب قناصی در نقاط مختلف سازه می شود .معمولاً برای ساختمان های بزرگ از متر های لیزری و دوربین های نقشه برداری استفاده می شود و برای سازه های کوچک تر خط اندازی به وسیله متر معمولی ،گونیا بنایی ،ریسمان و میخ و گچ انجام می شود .
در ادامه مراحل خط اندازی ساختمان را جزء به جزء ذکر کرده ایم .
پیشنهاد مطالعه : شناژ چیست؟
۱_ در مرحله اول باید ابعاد کلی سازه روی زمین مشخص شود یعنی طول و عرض اصلی ساختمان و زمین مورد نظر را مشخص می کنیم .به این صورت که مثلاً ابتدا طول زمین مشخص شده و سپس عرض آن را به صورت گونیا مشخص می کنیم .
مهم ترین قسمت در تعیین ابعاد کلی سازه مشخص کردن بر ساختمان می باشد .بر ساختمان باید طبق پروانه ساخت مشخص گردد و دقت شود که بر ساختمان به معبر عمومی وارد نشود .در صورتی که ساختمان شما عقب نشینی داشته باشد باید رعایت شود .عقب نشینی در پروانه ساخت به صورت هاشور زده مشخص می شود .
در صورتی که اطراف ملک ما دو ساختمان احداث شده باشد که پایان کار دریافت کرده باشند به راحتی می توان بر ملک را با ریسمان کشی از دو سازه مجاور مشخص کرد .در صورتی که ساختمانی در اطراف نباشد و حریم پیاده رو هم به صورت دقیق مشخص نباشد می توان از واحد گذر بندی شهرداری درخواست کرد تا بر ملک را مشخص کنند .
معمولا در شروع ساخت و ساز بَر ملک با دیوار پیش ساخته یا سازه های فلزی پوشانده میشود تا در هنگام ساخت و ساز نخاله یا مصالح ساختمان وارد معبر عمومی نشود و همچنین زیبایی شهری حفظ گردد.
۲_ پس از اینکه بر و ابعاد اصلی ملک مشخص شد باید ابعاد اصلی سازه را مشخص کنیم .در هر ملک فقط درصدی از آن را می توان برای احداث سازه استفاده کرد و بخشی از آن باید حیاط و فضای سبز باشد .طبق پروانه ساختمان حدود احداث سازه را مشخص می کنیم .
۳_ بعد از آن نقاط مهم و گوشه ها را مشخص می کنیم .مثلاً گوشه اتاق ها محل ستون و نقاطی که به صورت نبش و گوشه هستند را مشخص می کنیم و در محل آن میخ می زنیم ..در این مرحله باید به حداکثر فاصله ستون گذاری در پلان توجه شود.
۴_ سپس بین میخ را ریسمان کشی می کنیم .در این مرحله باید یکبار دیگر تمام اندازه ها را بررسی کنیم .با متر فاصله خطوط در نقاط مختلف را اندازه بگیریم و از موازی بودن آن ها مطمئن شویم .تمام گوشه ها را با گونیا بررسی و از صحیح بودن زاویه آنها مطمئن شویم .
۵_ پس از آنکه نقشه به صورت کامل و دقیق روی خاک زمین منتقل شد باید در محل ریسمان ها گچ یا ماده رنگی بریزیم .
پس از رنگ ریزی یا گچ ریزی فرایند خط اندازی ساختمان انجام شده و می توان مراحل بعدی مثل پی کنی یا گود برداری را انجام دهیم .در این مرحله نیز می تواند برای جلوگیری از اشتباه یک بار دیگر نقشه روی زمین را با نقشه کاغذی مطابقت داد و کنترل کرد .
گونیا نبودن نقاطی از سازه به اندازه ۳ یا ۴ سانتی متر قابل چشم پوشی است و طی مراحل بعدی همچون احداث دیوار و نازک کاری برطرف می شود .اما اگر مقدار قناصی بیشتر باشد باید توسط فرد با مهارت اصالح گردد .شیب زمین نیز باید با استفاد از کروم بندی کنترل و تنظیم گردد.
پیاده کردن نقشه سازه روی زمین از مراحل حساس ساختمان سازی می باشد که باید با دقت بالا و تسط افراد با تجربه انجام گیرد . پیاده سازی نقشه روی زمین با انجام مراحل زیر انجام میشود و بهتر است بعد از پایان هر مرحله کنترل مجدد انجام شود.
پیشنهاد مطالعه : نقشه راه پله ساختمان دو طبقه
در هنگام پیاده سازی نقشه ساختمان یکی از موارد مهم گونیا بودن گوشه های زمین است. یعنی هر چهار گوشه زمین زاویه ۹۰ درجه باشد البته این به شکل زمین بستگی دارد و برای زمین های مربع و مستطیل این امر ضروری است .گونیا کردن در پیاده سازی سایر قسمت های نقشه همچون اتاق ها، سرویس ها و آشپزخانه به کار می آید و باید کلیه گوشه ها بصورت گونیا نقشه ریزی و بعدا ساخته شود .
برای گونیا کردن از ابزار ها و متر های لیزری میتوان استفاده کرد .اما روشی ساده و دقیق هم وجود دارد که فقط با استفاده از ۱ متر و رنگ میتوان گوشه های زمین را گونیا کرد.برای گونیا کردن زمین با روش ساده از رابطه فیثاغورث و مثلث قائم الزاویه استفاده میشود .
نحوه گونیا نمودن پی ساختمان به این صورت است که ابتدا نقطه گوشه را در نظر میگیریم و آنرا A می نامیم ، سپس از نقشه گوشه روی یک از اظلاع به فاصله ۶۰ سانتی متر علامت میزنیم و محل علامت را نقطه B می نامیم .سپس از نقطه A مجددا به سمت ظلع دیگر با فاصله ۸۰ سانت یک کمان میزنیم و آنرا C می نامیم. از نقطه B نیز به سمت نقطه c با فاصله ۱ متر کمان میزنیم .جایی که کمان های زده شده از نقطه A و B یکدیگر را قطع کنند نقطه c بوده و با وصل کردن آن به نقطه A زاویه ۹۰ درجه ایجاد میشود.
نظرات
سوال یا نظر شما
شما میتوانید نظر یا سوال خود را برای کامنت کنید.
